Antwoorden
Op veelgestelde vragen
Wat kan filosofische consulentie voor jou betekenen?
Filosofische consulentie helpt je jezelf beter te begrijpen. De aanleiding voor een gesprekkenreeks is vaak een probleem waar je zelf niet uitkomt: Je zit vast op je werk of in je relatie. Je bent ziek of werkeloos. Je hebt een burn-out. Soms kan een vraag ook een probleem worden: Wat is de zin van mijn leven nog, nu ik met pensioen ben? Waarom heb ik geen contact met mijn kinderen? Wie ben ik eigenlijk? Zulke problemen en vragen kunnen ons iets leren over onszelf. Dat is niet makkelijk. Het is opmerkelijk dat we jarenlang in schoolbanken doorbrengen om zaken als lezen en schrijven te leren, maar eigenlijk zelden iets aangereikt krijgen wat ons helpt met dit soort problemen om te gaan. Dat is wat filosofische consulentie wel doet: jou helpen met levensvragen om te gaan door je zelfkennis te vergroten.
Hoe werkt filosofische consulentie?
Filosofische consulentie volgens mijn methode bestaat uit een reeks één-op-één gesprekken van anderhalf uur. We gaan er dus eens goed voor zitten. Aanvankelijk luister ik vooral naar wat je dwars zit, zonder te oordelen. Dan vraag ik steeds meer door en moedig ik je aan zo precies mogelijk te formuleren wat het probleem nu eigenlijk is (dit proces is geïnspireerd door Harm van der Gaag, een praktisch filosoof). Door vervolgens te vragen wat we over dat probleem nog niet begrijpen, openen we ruimte om na te denken. Dit helpt je de ideeën en verborgen vooronderstellingen te vinden die ten grondslag liggen aan jouw denk- en gedragspatronen. Soms lukt het niet zo goed om het echte probleem zelf meteen te herkennen. Dat is niet zo gek: het kan ook eng zijn deze patronen onder ogen te komen, omdat ze zo vertrouwd voelen en daardoor veiligheid bieden. Als we er teveel aan vasthouden, zorgen ze er echter ook voor dat je niet kan worden wie je voelt dat je kunt zijn. Daarom help ik je die patronen op te sporen. Tijdens onze gesprekken zijn mijn oren in het bijzonder gespitst op gevoelens, situaties en gedragingen die in verschillende vormen steeds weer terugkomen in je leven. Al vragend ontdekken we vervolgens het patroon en wat daarachter zit. Zo begrijp je waarom je toch steeds tegen dezelfde problemen aanloopt en in gelijksoortige, lastige situaties terechtkomt. Als je dat eenmaal inziet, ontstaat er ruimte om wat gestold is los te laten en het leven weer te laten stromen.
Voor wie?
Iedereen die ergens mee zit, is welkom. Het maakt niet uit of dat nu iets concreets is als een moeilijke beslissing over bijvoorbeeld werk of relaties of iets ongrijpbaars als het gevoel niet vooruit te komen in het leven. De gemene deler van de bezoekers van mijn filosofische praktijk is dat ze graag meer over zichzelf te weten willen komen en bereid zijn om hun overtuigingen en vooronderstellingen te bevragen.
Een deel van mijn cliënten is al een half leven lang op zoek naar een 'echt goede' psycholoog of die ene coach die 'ze snapt'. Dat kunnen zeer intelligente topmanagers zijn of mensen met labeltjes als hoogbegaafd of hoogsensitief. Vaak blijkt dat wat deze mensen zochten niet per definitie een goede psycholoog was, maar een gesprekspartner die ze intellectueel 'aankan'.
Voor wie niet?
Mensen die geestelijk ziek zijn (en bijvoorbeeld aan een depressie of een andere ernstige psychische stoornis lijden), raad ik aan naar een psychiater of psychotherapeut te gaan. Zij kunnen bij serieuze psychische problematiek goed helpen. Ik richt me op mensen die vastlopen in het leven en bereid zijn hun vooronderstellingen te bevragen. En dat terwijl ze al ergens mee zitten! Dat kan ook zwaar zijn. Mensen die echt diep in de put zitten, knappen hier meestal niet van op.
Wat is het verschil tussen een filosofisch consulent, een psycholoog en een coach?
Deze drie beroepsgroepen overlappen tot op zekere hoogte. Alle drie voeren ze gesprekken met mensen en willen ze deze mensen helpen op de één of andere manier gelukkiger te worden. Maar er zijn ook verschillen. Ik heb de indruk dat coaches meer gefocust zijn op resultaat (op de werkvloer). Het gaat vaak om doelen en hoe je die het best kunt bereiken. Psychologen zijn, zeker als hun behandeling door een ziektekostenverzekeraar wordt vergoed, vaak gericht op ziektes en stoornissen. Als filosofisch consulent ben ik eigenlijk alleen geinteresseerd in het verdiepen van jouw zelfkennis. Als je jezelf onder ogen komt, is het goed, waarheen die weg ook leidt. De ervaring leert dat het leven ons op onverwachte manieren positief verrast als we die weg eenmaal inslaan.
Is dat nou niet erg verstandelijk allemaal?
Deze vraag wordt vaak gesteld, meestal vanuit de vooronderstelling dat nadenken en filosoferen kille, verstandelijke bezigheden zijn die het gevoel te weinig aan bod laten komen. Wat daarbij meestal wordt vergeten, is dat we ons ook van een gevoel bewust moeten (kunnen) zijn, wil het het onze wezen. Daarbij kan een goed gesprek enorm helpen. Daarin kunnen we woorden soms ook even laten varen en stil worden. Door te proberen onder woorden te brengen waarvan we ons in die stilte bewust werden, krijgen we er toegang toe. En als het soms niet lukt met woorden, zijn er misschien blikken, gebaren of tranen die kunnen spreken. Zo krijgt het gevoel de ruimte. We hebben de tijd.
Vanuit welke vooronderstellingen werk jij eigenlijk?
Ik geloof dat het leven zin heeft, maar ook dat die zin voor iedereen een andere vorm heeft. De één vindt die zin in werk, de ander in de liefde en weer een ander in het zoeken naar God. Ik geloof niet dat er een fout antwoord is op de vraag wat een zinvol leven is. Wat ik wel vooronderstel is dat het verdiepen van zelfkennis de zin van vrijwel ieder leven kan verdiepen. Het fascinerende is dat juist problemen en lastige vragen daarbij helpen. Werk kan leeg voelen, collega's kunnen lastig doen of we verliezen onze baan helemaal. Relaties kunnen stroef verlopen of eindigen. En de god waar mensen in geloven kan soms ver weg voelen of te streng. Juist in deze probleemsituaties kunnen we iets over onszelf leren. Er is voor mij niets mooier dan iemand de richting in zijn leven te zien hervinden door de lessen te leren die in dit soort problemen liggen.